Aby pasta była skuteczna w działaniu musi posiadać w swoim składzie odpowiednie substancje czynne. Najczęściej spotykaną substancją stosowaną w produktach do mycia zębów jest fluori jest jedną z najlepiej przebadanych i udokumentowanych substancji, które pozytywnie wpływa na szkliwo zębów. Istnieją jednak wskazania przy których należy fluor wyłączyć z codziennej higieny jamy ustnej i dla tej grupy Pacjentów opracowano pasty, które nie posiadają go w swoim składzie.
Pasty do zębów bez fluoru mogą być stosowane przez osoby, które mają nadwrażliwość na fluor lub którym lekarz zalecił unikanie tego składnika. Wśród takich osób można wyróżnić:
Dzieci do 6. roku życia – dzieci w tym wieku mają większą tendencję do połykania pasty do zębów, co zwiększa ryzyko fluorozy. Dlatego dla najmłodszych lepszym rozwiązaniem będą pasty bez fluoru, o odpowiednim składzie zastępujacym ten pierwiastek, które zapewniają skuteczną ochronę przed próchnicą. Jeżeli jednak pojawi się próchnica zębów mlecznych i nie ma przeciwskazania w postaci alergii na ten środek, zgodnie z zaleceniem lekarza stomatologa pod którego opieką dziecko jest, fluor będzie trzeba w odpowiednio w dostosowanej dawce do wieku włączyć
Osoby z nadwrażliwością na fluor – niektóre osoby mogą wykazywać reakcje alergiczne lub nadwrażliwość na fluor, objawiające się podrażnieniem dziąseł, skóry, a także trudnościami z oddychaniem. W takich przypadkach stosowanie pasty bez fluoru jest konieczne, aby uniknąć reakcji niepożądanych.
Osoby, które nie chcą stosować past z fluorem a ich zdrowa dieta i styl życia –przkładają się na mocne i pozbawione próchnicy szkliwo zębów.
Osoby, które stosują zrównoważoną dietę bogatą w minerały, witaminy i antyoksydanty, mogą wykazywać większą odporność na próchnicę. Dla takich osób, które nie mają problemów ze zdrowiem jamy ustnej, pasta bez fluoru może być dobrym rozwiązaniem, jako alternatywa dla klasycznych past fluorkowych.
Fluoroza to jedno z głównych zagrożeń związanych z nadmiernym stosowaniem fluoru, zwłaszcza u dzieci. To stan, który może wystąpić, gdy dziecko regularnie przyjmuje zbyt dużą ilość fluoru w okresie rozwoju zębów, co prowadzi do uszkodzenia szkliwa. Fluoroza objawia się białymi plamkami na zębach, które z czasem mogą przekształcić się w brązowe plamy, a w skrajnych przypadkach nawet w uszkodzenie struktury zębów. Dzieci, które mają tendencję do połykania pasty do zębów, są szczególnie narażone na ten problem. W takim przypadku zaleca się wybór pasty do zębów bez fluoru, aby zminimalizować ryzyko fluorozy. Wszystkie pasty bez wyjątku nie powinny być w łatwo dostępnym miejscu dla dzieci i ich ilość jaką nakłada dziecko na szczoteczkę zawsze powinien kontrolować rodzic czy opiekun dziecka.
Nadwrażliwość na fluor to rzadkie, ale istniejące zjawisko, które może prowadzić do nieprzyjemnych dolegliwości. Objawy nadwrażliwości mogą obejmować podrażnienie skóry, obrzęk dziąseł, a także dolegliwości ze strony układu oddechowego, takie jak kaszel czy trudności w oddychaniu. Jeśli zauważysz jakiekolwiek niepokojące objawy po użyciu pasty do zębów z fluorem, warto natychmiast skonsultować się z lekarzem. W takich przypadkach lekarz może zalecić stosowanie past bez fluoru, które nie będą wywoływać reakcji alergicznych czy innych problemów zdrowotnych.
Aby pasta chroniła zęby przed próchnicą musi w swoim składzie posiadać substancje czynne, które zapewnią taką ochronę jak pasty fluorkowe. Alternatywnie do fluorków w produktach do mycia zębów są stosowane:
Hydroksypatyt wapnia - naturalny budulec naszych zębów. Formuły oparte na hydroksyapatycie wapnia mają działanie remineralizujące, poprawiają gęstość szkliwa, znoszą nadwrażliwość, cofają próchnice początkową i rozjaśniają szkliwo zębów. Wzmacniają i regenerują szkliwo zębów. Produkty z hydroksypatytem cechują się wysoką biozgodnością i bezpieczeństwem działania. Mogą być stosowane przez dzieci poniżej 6 roku życia oraz kobiety w ciąży.
Ksylitol - w astach i płynach do płukania jamy ustnej wykorzystywany jest ze względu na jego właściwości przeciwdrobnoustrojowe, szczególnie wobec bakterii Streptococcus mutans, odpowiedzialnych za próchnicę zębów oraz formowanie się płytki nazębnej. Oprócz antybakteryjnych właściwości wpływa on korzystnie na zachowanie równowagi kwasowo-zasadowej i sprzyja zachowaniu eubiozy. Pasty z ksylitolem to doskonała propozycja dla osób cierpiących na niedobory śliny. Ksylitol pobudza pracę ślinianek, które produkują ślinę a ta nawilża błony śluzowe oraz sprzyja zachowaniu minerałów w szkliwie zębów.
Olejki eteryczne - olejek z drzewa herbacianego, olejek goździkowy,olejek z mięty pieprzowej jako dodatki do past, wzmacniają ją w działaniu przeciwdrobnoustrojowym. Należy pamiętać, iż produkty oparte tylko na wyciągach z roślin nie są w stanie całkowicie ochronić szkliwa zębów przed próchnicą.
Pasty bez fluoru to doskonały wybór dla osób, które mają szczególne potrzeby zdrowotne, takie jak nadwrażliwość na fluor czy dzieci w okresie rozwoju zębów. Dodatkowo stanowią one alternatywę dla osób, które preferują naturalne składniki w pielęgnacji jamy ustnej. Należy jednak pamiętać, że pasty bez fluoru mogą nie oferować takiej samej ochrony przed próchnicą jak pasty z fluorem, dlatego warto regularnie konsultować się z dentystą, aby dobrać odpowiednią pastę do indywidualnych potrzeb. Wybór pasty bez fluoru może być częścią kompleksowej troski o zdrowie jamy ustnej, obejmującej zdrową dietę i odpowiednią higienę.